Hendrien

Uit Oetelpedia
Ga naar: navigatie, zoeken
Hendrien de huishouster van de Peer
Hier vertolkt door Huub van Mackelenbergh
Foto copyright Peter van Gogh

Hendrien is de huishoudster van Peer vaan den Muggenheuvel. Volgens het protocol zorgt Hendrien voor het stoppen van de sokken van De Peer, het schillen van de aardappels en het voederen van de kippen. Wanneer Carnaval in een schrikkeljaar valt, mag Hendrien samen met Peer vaan den Muggenheuvel carnaval vieren. Zij zit dan in plaats van de Assessor tijdens de intocht naast de Peer. Ook staat er de drie carnavalsdagen een standbeeld van Hendrien naast Knillis op de Markt. De rol van Hendrien wordt vertolkt door een man en is in 1927 aan het Oeteldonkse Protocol toegevoegd.



Hendrien vroedvrouw van haar latere baas

Door Karel de Rooij

In de revue ‘Kleur en klank’ maakt Oeteldonk voor het eerst kennis met Hendrien. Zij is dan de dienstbode van Peer van den Muggenheuvel, de burgervaojer van Oeteldonk. Of Hendrien al in die revue een travestiet is, is niet duidelijk. Ze is in dat schouwspel vooral verliefd op Arie de gemeentebode. Vanaf 1927 bestaat er geen enkele twijfel meer over de geaardheid van de vroegere baker en nu dan huishoudster van de Peer. Jan van Kempen is de eerste die dan invulling geeft aan de rol van Hendrien. Revues zetten het carnaval in Oeteldonk vooral in de jaren twintig van de 20e eeuw luister bij. De eerste is: ‘Licht en schaduw’ in 1922. Deze revue geeft cachet aan de viering van het 40-jarig bestaan van Oeteldonk. Het jaar daarop (1923) is het: ‘Wolken en Zonneschijn’. Weer een jaar later (1924) is het: ‘Nat en Dreug’. ‘Kleur en klank’: zorgt voor de omlijsting van het carnaval in 1925. In 1926 onderbreekt een watersnood de cyclus om in 1927 met: ‘Krèk as bij Faust’ de draad weer op te pakken. Deze revue zorgt voor de omlijsting van het 20-jarig ambtsjubileum van Peer van den Muggenheuvel. Een rol, die Nico de Rooij sinds 1907 invult. In die revue laat Hendrien haar speciale relatie tot de Peer nog eens nadrukkelijk horen in het wiegeliedje: Peerke klein, Peerke fijn, een kiendje as inne wolk, ’n belofte veur ut volk. Herman Moerkerk, Herman van Roosmalen en Hein Wertenbroek, de 3H’s, zijn de schrijvers van de revues. In 1929 komt er een einde aan de serie revues met ‘Zuut en zuur’. Voor het script hiervan is Herman Moerkerk, die inmiddels Den Bosch heeft ingeruild voor Haarlem, alleen verantwoordelijk. Ook in deze revue speelt Jan van Kempen een travestietenrol, nu als Sjoke Minkels, de echtgenote van assessor Kees Minkels. Nog eenmaal keert de revue terug als in 1942 Oeteldonk zijn zestigjarig bestaan viert. Dat schouwspel op het hoogtepunt van de Tweede Wereldoorlog draagt de naam: ‘n Lach en een traan’ en dan is Hein Wertenbroek de enige schrijver.

Uitbaatster

Tien jaar later, in 1953, leert ‘s-Hertogenbosch Hendrien in een andere hoedanigheid kennen. De Muziekfeesten eisen dat jaar alle aandacht op. Moeder Hendrien zorgt dan voor het uitbaten van een horeca etablissement in de Casinotuin. Zij is niet alleen de uitbaatster, maar ook de naamgever van het café waarmee Oeteldonk zijn opwachting maakt tijdens die festiviteiten. Jan van Roosmalen, gekleed in de kleding zoals die in de Meijerij veelvuldig werd gedragen, is dan kroegbaas Moeder Hendrien. De revenuen zijn bestemd voor het 25-jarig jubileum van Amadeiro de XVI, Pom van der Elst, in 1954. Het zijn de eerste herinneringen aan Hendrien, maar pas echt bekend is ze sinds 1976. Het is de toenmalige minister van Pers en Publiciteit van de Oeteldonksche Club, Wim Dröge, die haar de huidige rol, dat ze in schrikkeljaren op carnavalszondag haar baas, mag vergezellen, geeft. Op zondag 29 februari 1976 vergezelt Hendrien, Wim Kersten, voor de eerste keer de burgervaojer. De keuze om de nieuwe rol dan toe te bedelen aan Wim Kersten is voor de hand liggend, immers Jan van Kempen, die eerder in de revues die rol vervulde, is een broer van de moeder van de geestelijke vader van veel Oeteldonkse liedjes, die wijd en zijd grote bekendheid verwerven. Ook in de schrikkeljaren 1980, 1984 en 1988 vervult de schoenhandelaar uit de Kerkstraat die rol. In 1992 is Cees Slegers, in het verleden trompettist bij de Kikvorschen en nadien bij Piep en Blaoslust, zijn opvolger. Nadien mag hij nog drie keer als Hendrien zijn opwachting maken. In 2008 treedt Huub van Mackelenbergh bij Peer vaan den Muggenheuvel in dienst als zijn huishoudster, die zich maar eenmaal in de vier jaar aan het Oeteldonkse volk vertoont.

Geraadpleegd: Blurb, Opkikker en programmaboekjes van de revues.



Vertolking Hendrien

Naam Periode
Huub van Mackelenbergh 19-11-2007 tot heden
Cees Slegers 1992 tot 19-11-2007
Wim Kersten 1976 tot 1992
Jan van Kempen 1927 tot